Konsultacje dotyczące założeń konkursu dla organizacji pozarządowych pn. „Samodzielni i skuteczni” - PFRON

Wprowadzenie

Programowanie rozwoju w politykach publicznych jest procesem złożonym, a w kontekście koncepcji odpowiedzialnego rozwoju, wymagającym od właściwych instytucji odpowiednich kompetencji i woli współdziałania z partnerami.

Cechą szczególną tworzenia programów i punktem wyjścia do ich realizacji powinno być założenie, że każde planowane przedsięwzięcie spowoduje pozytywną, w sensie ilościowym i jakościowym, zmianę społeczną.

Ma to ważne znaczenie odnośnie do działań wobec osób, grup społecznych o szczególnym statusie, o szczególnym położeniu i posiadających szczególne potrzeby. To właśnie potrzeby powinny konstytuować przedmiot, cel, zakres i kierunki działań w stronę ich zaspokojenia.

Wiarygodny sposób definiowania potrzeb jest możliwy tylko wtedy, w nawiązaniu do koncepcji dobrego rządzenia, kiedy biorą w nim udział sami zainteresowani, interesariusze.

Niepełnosprawność jest kwestią społeczną, która w programowaniu rozwoju dla zmiany społecznej wymaga stosowania nadzwyczajnych, innowacyjnych metod i środków, z uwzględnieniem kryteriów równości startu, szans i traktowania, wynikających z konstytucyjnej zasady sprawiedliwości społecznej.

Istnieją odpowiednie podstawy prawne służące racjonalnemu programowaniu rozwoju w politykach publicznych, proceduralnie zweryfikowane pozytywnie w dotychczasowej praktyce w Państwowym Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.

Doświadczenia i opinie na temat obowiązującego systemu potwierdzają wszakże potrzebę dokonania pewnych korekt, mających na celu stworzenie bardziej elastycznych i bardziej przyjaznych dla organizacji pozarządowych procedur, zapewniających adekwatne do potrzeb osób niepełnosprawnych wsparcie.

Propozycja zmian w Zasadach jest zwiastunem głębszych zmian, wypracowanych w najbliższej przyszłości w partnerstwie publiczno-społecznym.

Uznano, że do systemu merytorycznych ocen wniosków dotacyjnych, składanych przez organizacje pozarządowe, należy wprowadzić udział zewnętrznych, niezależnych ekspertów, z przestrzeganiem zasady bezstronności, wykluczający konflikt interesów. Powstanie, zatem, mieszany system oceny wniosków, opierający się na współpracy niezależnych ekspertów z ekspertami PFRON. Wyłonienie ekspertów opierać się powinno o kryterium kompetencji właściwych dla merytorycznej treści i określonego zakresu poszczególnych komponentów programów i związanych z tym zasad konkursowych. Powstaną w ten sposób specjalistyczne grupy ekspertów, gwarantujące profesjonalną ocenę wniosków. Mieszany model pozwoli także na środowiskową integrację, na zasadzie wzajemności, wspartą także przewidzianymi intensywnymi szkoleniami dotyczącymi systemu i zasad oceny wniosków.

Zmianie ulegnie także podejście do charakterystyki statusu organizacji pozarządowych, z punktu widzenia przedmiotu, celu, zakresu oraz skali ich działania, a także w odniesieniu do konkretnego przedsięwzięcia, do jakiego zamierzają aplikować, również ze względu na jego wartość kosztorysową. W ślad za tym dokona się podziału, w ramach konkretnego konkursu PFRON i przewidzianych kierunków pomocy, na małe, średnie oraz duże projekty, ustalając jednocześnie przedziały kwotowe dla każdego z rodzajów realizowanych zadań publicznych.

Konsekwentnie, do systemu ocen i zasad wspierania należy włączyć dodatkowo punktowane kryteria strategiczne, zróżnicowane w odniesieniu do poszczególnych typów projektów i związanych z nimi zakładanych do osiągnięcia celów, po spełnieniu których projekty będą, w określonym stopniu, preferowane. Ma to także znaczenie dla odpowiedniego stosowania zasady wyrównywania szans i stymulowania rozwoju polityk publicznych z udziałem organizacji pozarządowych. Przykładem tak rozumianych kryteriów strategicznych może być realizacja zadań publicznych w oparciu o zasadę partnerstwa, mogą to być też preferencje dla organizacji działających na terytorium o słabo rozwiniętej infrastrukturze społecznej, o niskiej aktywności społecznej mieszkańców, słabo rozwiniętym wolontariacie.

Zarząd Funduszu, mając wgląd do wszystkich złożonych wniosków oraz opinii komisji konkursowej, powinien mieć prawo do dokonania oceny strategicznej, ze względu na realizację bieżących polityk publicznych. Wnioski zweryfikowane pozytywnie pod względem merytorycznym mogłyby zostać zakwalifikowane na listę rankingową projektów strategicznych, między innymi, w jednym z następujących przypadków:

1. wniosek zakłada realizację zadań związanych z ważnym interesem społecznym lub ważnym interesem publicznym;
2. wniosek zakłada podjęcie próby innowacyjnego podejścia i rozwiązania istotnych kwestii i problemów społecznych;
3. wniosek zakłada realizację szczególnie istotnego problemu, z punktu widzenia celów konkursu PFRON, służącego perspektywie zmiany społecznej;
4. wniosek zakłada realizację projektu przez podmiot z regionu o niższej aktywności społecznej, służącego ożywieniu i wzrostowi potencjału lokalnej społeczności;
5. wniosek zakłada realizację projektu przez podmiot z regionu słabiej reprezentowanego w zadaniach i programach PFRON, z uwzględnieniem zasad wyrównywania szans, startu i traktowania;
6. wniosek zakłada realizację projektu przez podmiot pełniący istotną rolę w otoczeniu środowiskowym, posiadający potencjał zapewniający duży zasięg i szerokie oddziaływanie na społeczność lokalną lub w wymiarze makrospołecznym – który jako jedyny zapewnia możliwość realizacji zadania publicznego.

W związku z powyższym, uzasadnionym rozwiązaniem, w zakresie sposobu dystrybucji środków PFRON, powinno być proporcjonalne, nieprzekraczające 2% kwoty globalnej, wydzielenie środków PFRON przeznaczonych na realizację konkursów Funduszu, będących w wyłącznej dyspozycji Zarządu PFRON, z zachowaniem obowiązujących procedur oceny wniosków, mającym na celu wyposażenie Zarządu w funkcję stymulowania polityk publicznych, zbliżoną do funkcji kryteriów strategicznych.

I.  Podstawa prawna

Ogłoszenie konkursu nastąpi na podstawie art. 36 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2046, z późn. zm.).

Konkurs przeprowadzony zostanie zgodnie z przepisami ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2016 r. poz. 1817, z późn. zm.).

Konkurs realizowany będzie w formie wsparcia realizacji zadań, w rozumieniu art. 11 ust. 1 pkt 1 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.

II.  Definicje pojęć

Ilekroć w niniejszym dokumencie jest mowa o:

1. beneficjencie ostatecznym – należy przez to rozumieć osobę niepełnosprawną korzystającą z realizacji projektu;
2. kierunku pomocy 1 – należy przez to rozumieć kierunek pomocy 1 „wejście osób niepełnosprawnych na rynek pracy”;
3. kierunku pomocy 2 – należy przez to rozumieć kierunek pomocy 2 „zwiększenie samodzielności osób niepełnosprawnych”;
4. kierunku pomocy 3 – należy przez to rozumieć kierunek pomocy 3 „wzrost aktywności osób niepełnosprawnych w różnych dziedzinach życia”;
5. kierunku pomocy 4 – należy przez to rozumieć kierunek pomocy 4 „zapewnienie osobom niepełnosprawnym dostępu do informacji”;
6. kierunku pomocy 5 – należy przez to rozumieć kierunek pomocy 5 „poprawa jakości funkcjonowania otoczenia osób niepełnosprawnych”;
7. kierunku pomocy 6 – należy przez to rozumieć kierunek pomocy 6 „upowszechnianie pozytywnych postaw społecznych wobec osób niepełnosprawnych i wiedzy dotyczącej niepełnosprawności”;
8. organizacjach pozarządowych – należy przez to rozumieć organizacje pozarządowe oraz podmioty, o których mowa w art. 3 ust. 2 oraz ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2016 r. poz. 1817, z późn. zm.);
9. uczestniku projektu – należy przez to rozumieć osobę lub instytucję bezpośrednio korzystającą z realizacji projektu, w tym beneficjenta ostatecznego projektu; jako uczestników projektu nie można wykazywać osób zatrudnionych w projekcie, tj. personelu administracyjnego lub merytorycznego projektu, w tym wolontariuszy, których wartość pracy stanowi wkład własny Wnioskodawcy w projekcie; ta sama osoba nie może być jednocześnie personelem projektu oraz uczestnikiem projektu;
10. ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie – należy przez to rozumieć ustawę z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2016 r. poz. 1817, z późn. zm.);
11. ustawie o rehabilitacji – należy przez to rozumieć ustawę z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2046, z późn. zm.);
12. „Zasadach wspierania realizacji zadań” – należy przez to rozumieć „Zasady wspierania realizacji zadań z zakresu rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych, zlecanych organizacjom pozarządowym przez PFRON”, dostępnych są na stronie internetowej PFRON (www.pfron.org.pl).

III.  Kierunki pomocy

1. W ramach konkursu mogą być zgłaszane projekty dotyczące:
   1. kierunku pomocy 1 „wejście osób niepełnosprawnych na rynek pracy”;
   2. kierunku pomocy 2 „zwiększenie samodzielności osób niepełnosprawnych”;
   3. kierunku pomocy 3 „wzrost aktywności osób niepełnosprawnych w różnych dziedzinach życia”;
   4. kierunku pomocy 4 „zapewnienie osobom niepełnosprawnym dostępu do informacji”;
   5. kierunku pomocy 5 „poprawa jakości funkcjonowania otoczenia osób niepełnosprawnych”;
   6. kierunku pomocy 6 „upowszechnianie pozytywnych postaw społecznych wobec osób niepełnosprawnych i wiedzy dotyczącej niepełnosprawności”.
2. W regulaminach składania, rozpatrywania i realizacji projektów w ramach danego kierunku pomocy, stanowiących załączniki do „Zasad wspierania realizacji zadań” wskazane zostały:
   1. typy projektów;
   2. sposób łączenia zadań, o których mowa w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 lutego 2008 r. w sprawie rodzajów zadań z zakresu rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych zlecanych fundacjom oraz organizacjom pozarządowym (Dz. U. z 2016 r. poz. 1945) w danym typie projektu.
3. W ramach konkursu wykluczona została możliwość zgłaszania projektów dotyczących:
   1. organizacji imprez turystycznych lub rekreacyjnych (kierunek pomocy 3), które trwają powyżej 7 dni lub które mają znamiona turnusu rehabilitacyjnego;
   2. zadania pn. organizowanie i prowadzenie szkoleń dla tłumaczy języka migowego oraz tłumaczy-przewodników (kierunek pomocy 5).

IV.  Podmioty uprawnione do składania wniosków

1. Podmiotami uprawnionymi do składania wniosków w ramach konkursu, są:
   1. organizacje pozarządowe, o których mowa w art. 3 ust. 2 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, w tym fundacje i stowarzyszenia;
   2. podmioty wymienione w art. 3 ust. 3 pkt 1 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie – tj. osoby prawne i jednostki organizacyjne działające na podstawie przepisów o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej, o stosunku Państwa do innych kościołów i związków wyznaniowych oraz o gwarancjach wolności sumienia i wyznania, jeżeli ich cele statutowe obejmują prowadzenie działalności pożytku publicznego;
   3. podmioty wymienione w art. 3 ust. 3 pkt 2-4 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie – tj. stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego, spółdzielnie socjalne, a także spełniające szczególne warunki spółki akcyjne, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz kluby sportowe będące spółkami;

 – z zastrzeżeniem postanowień ust. 2-3.

2. Warunkiem składania wniosków o zlecenie realizacji zadań przez podmioty, o których mowa w ust. 1 jest:
   1. posiadanie statutowego zapisu o prowadzeniu działań na rzecz osób niepełnosprawnych;
   2. posiadanie statutowego zapisu o prowadzeniu działań w zakresie kultury fizycznej osób niepełnosprawnych – w przypadku wniosków dotyczących treningów sportowych oraz wniosków dotyczących organizacji imprez sportowych;
   3. prowadzenie działalności na rzecz osób niepełnosprawnych przez okres co najmniej 2 lat (licząc wstecz od daty ogłoszenia konkursu), z zastrzeżeniem postanowień ust. 4-5;
   4. zrealizowanie, w ciągu ostatnich 5 lat (licząc wstecz od daty ogłoszenia konkursu), co najmniej jednego projektu dotyczącego kampanii społecznej na rzecz osób niepełnosprawnych, którego budżet wynosił co najmniej 200.000 zł – w przypadku wniosków dotyczących kierunku pomocy 6.
3. W przypadku wniosku wspólnego warunki wskazane w ust. 2 weryfikowane są w odniesieniu do każdego z Wnioskodawców.
4. Dopuszcza się możliwość złożenia wniosku wspólnego przez organizację pozarządową, która nie spełnia warunku wskazanego w ust. 2 pkt 3, o ile co najmniej jeden z Wnioskodawców wskazanych we wniosku wspólnym spełnia ten warunek.
5. W związku z postanowieniami ust. 4:
   1. jako Wnioskodawca-Lider może być wskazany we wniosku wspólnym wyłącznie podmiot prowadzący działalność na rzecz osób niepełnosprawnych przez okres co najmniej 2 lat (licząc wstecz od daty ogłoszenia konkursu);
   2. łączna wysokość kosztów projektu przyporządkowana w budżecie projektu Wnioskodawcy, który prowadzi działalność na rzecz osób niepełnosprawnych krócej niż 2 lata (licząc wstecz od daty ogłoszenia konkursu) nie może przekraczać 50% łącznej wysokości kosztów projektu; w sytuacji gdy wniosek wspólny składany jest przez kilku Wnioskodawców niespełniających warunku określonego w ust. 2 pkt 3 – wskazany powyżej maksymalny limit odnosi się do łącznych kosztów projektu przyporządkowanych w budżecie projektu tym Wnioskodawcom.

V.  Termin i zasady składania wniosków

1. Przewidywany termin naboru wniosków w ramach konkursu: październik 2017 r.
2. Uprawniony podmiot może złożyć w ramach konkursu trzy wnioski, z tym że w ramach kierunku pomocy 2 Wnioskodawca może złożyć nie więcej niż dwa wnioski, a w przypadku pozostałych kierunków pomocy nie więcej niż jeden wniosek. W jednym wniosku może być zgłoszony jeden projekt. Złożenie wniosku wspólnego powoduje zmniejszenie limitu wniosków dla każdego z Wnioskodawców, który zostanie wskazany we wniosku wspólnym.
3. Wnioski składane są poprzez Generator wniosków.

VI.  Wysokość środków publicznych przeznaczonych na realizację konkursu

1. W ramach środków finansowych PFRON, które zaplanowane zostaną na realizację konkursu ustala się następującą alokację:
   1. w przypadku kierunku pomocy 1 – 12% środków zaplanowanych na realizację konkursu;
   2. w przypadku kierunku pomocy 2 – 67% środków zaplanowanych na realizację konkursu;
   3. w przypadku kierunku pomocy 3 – 10% środków zaplanowanych na realizację konkursu;
   4. w przypadku kierunku pomocy 4 – 4% środków zaplanowanych na realizację konkursu;
   5. w przypadku kierunku pomocy 5 – 4% środków zaplanowanych na realizację konkursu;
   6. w przypadku kierunku pomocy 6 – 3% środków zaplanowanych na realizację konkursu.
2. W przypadku gdy wysokość środków finansowych przeznaczonych, zgodnie z postanowieniami ust. 1, na dany kierunek pomocy będzie wyższa niż suma kwot wnioskowanych wykazanych w projektach złożonych w konkursie, zakładających realizację tego kierunku pomocy, Zarząd PFRON może dokonać korekty podziału środków na poszczególne kierunki, umożliwiającej wydatkowanie wszystkich środków przeznaczonych na dofinansowanie projektów zgłoszonych w konkursie.
3. Zarząd PFRON może podjąć decyzję o utworzeniu, w ramach kwoty zaplanowanej na realizację konkursu rezerwy finansowej na procedurę odwoławczą od wyników oceny wniosków określając jednocześnie sposób rozdysponowania tej rezerwy.
4. Zarząd PFRON może podjąć decyzję o wydzieleniu maksymalnie 2% środków, ze środków przeznaczonych na realizację konkursu, z przeznaczeniem na dofinansowanie projektów o znaczeniu strategicznym. Wniosek zweryfikowany pozytywnie pod względem merytorycznym może zostać zakwalifikowany na listę rankingową wniosków o znaczeniu strategicznym (lista ta jest niezależna od kierunku pomocy), jeżeli zgłoszony we wniosku projekt spełnia co najmniej jeden z następujących warunków:
   1. zakłada realizację zadań związanych z ważnym interesem społecznym lub ważnym interesem publicznym;
   2. zakłada podjęcie próby innowacyjnego podejścia i rozwiązania istotnych kwestii i problemów społecznych;
   3. zakłada realizację szczególnie istotnego problemu, z punktu widzenia celów konkursu, służącego perspektywie zmiany społecznej;
   4. ma być realizowany przez podmiot z regionu o niższej aktywności społecznej (realizacja projektu ma służyć ożywieniu i wzrostowi potencjału lokalnej społeczności);
   5. ma być realizowany przez podmiot z regionu słabiej reprezentowanego w zadaniach i programach PFRON, z uwzględnieniem zasad wyrównywania szans, startu i traktowania;
   6. ma być realizowany przez podmiot pełniący istotną rolę w otoczeniu środowiskowym, posiadający potencjał zapewniający duży zasięg i szerokie oddziaływanie na społeczność lokalną lub w wymiarze makrospołecznym – który jako jedyny zapewnia możliwość realizacji zadania publicznego.
5. Zakwalifikowanie wniosku do grupy wniosków o znaczeniu strategicznym następuje na podstawie rekomendacji komisji konkursowej.

VII.  Warunki projektów zgłaszanych w ramach kierunku pomocy 1

1. Szczegółowe warunki realizacji projektów określone zostały w „Regulaminie składania, rozpatrywania i realizacji projektów – kierunek pomocy 1: wejście osób niepełnosprawnych na rynek pracy”, stanowiącym załącznik do „Zasad wspierania realizacji zadań”. Ponadto, muszą zostać spełnione warunki wskazane w ust. 2-9.
2. W ramach konkursu mogą być zgłaszane projekty o charakterze lokalnym, regionalnym, ponadregionalnym albo ogólnopolskim.
3. Wymiar czasu pracy beneficjentów ostatecznych projektu zatrudnionych na podstawie umowy o pracę musi wynosić:
   1. co najmniej 0,25 etatu – w przypadku osób z orzeczonym znacznym stopniem niepełnosprawności;
   2. co najmniej 0,5 etatu – w przypadku osób z orzeczonym umiarkowanym stopniem niepełnosprawności;
   3. co najmniej 0,5 etatu – w przypadku osób z orzeczonym lekkim stopniem niepełnosprawności z uwagi na niepełnosprawność intelektualną, całościowe zaburzenia rozwojowe, długotrwałą, chroniczną niepełnosprawność o charakterze psychicznym, niepełnosprawność sprzężoną;
   4. co najmniej 0,75 etatu – w przypadku osób z orzeczonym lekkim stopniem niepełnosprawności (z zastrzeżeniem postanowień pkt 3).
4. Udział w projekcie osób z orzeczonym lekkim stopniem niepełnosprawności może stanowić nie więcej niż 20% ogółu beneficjentów ostatecznych projektu. Przy weryfikacji tego wskaźnika nie są brani pod uwagę beneficjenci ostateczni z orzeczonym lekkim stopniem niepełnosprawności z uwagi na niepełnosprawność intelektualną, całościowe zaburzenia rozwojowe, długotrwałą, chroniczną niepełnosprawność o charakterze psychicznym, niepełnosprawność sprzężoną.
5. Działania w projektach w których stosowana jest metoda zatrudnienia wspomaganego muszą być prowadzone zgodnie z:
   1. wytycznymi, dotyczącymi świadczenia usług przez trenera pracy, opracowanymi w ramach projektu „Trener pracy jako sposób na zwiększenie zatrudnienia osób niepełnosprawnych”, zrealizowanego w ramach Priorytetu I „Zatrudnienie i integracja społeczna” Działanie 1.3 „Ogólnopolskie programy integracji i aktywizacji zawodowej” Poddziałanie 1.3.6 „PFRON – projekty systemowe” Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013:
      1. „Zestaw narzędzi do rekrutacji trenerów pracy”;
      2. „Zestaw narzędzi do szkolenia trenerów pracy”;
      3. „Zestaw narzędzi do monitorowania i zarządzania pracą trenera pracy”;

dostępnymi na stronie internetowej PFRON (www.pfron.org.pl), w zakładce „Programy Unii Europejskiej” / „Publikacje wypracowane w ramach projektów”;

lub

2. standardami Europejskiej Unii Zatrudnienia Wspomaganego (EUSE).

6. W projektach, w których stosowana jest metoda zatrudnienia wspomaganego rekomenduje się rekrutację osób o szczególnych trudnościach w znalezieniu i utrzymaniu pracy, które bez kompleksowego wsparcia trenera pracy nie mają szans na podjęcie i utrzymanie zatrudnienia, w tym szczególnie:
   1. osób z niepełnosprawnością intelektualną;
   2. osób z całościowymi zaburzeniami rozwojowymi;
   3. osób z długotrwałą, chroniczną niepełnosprawnością o charakterze psychicznym;
   4. osób z niepełnosprawnością sprzężoną;
      
      charakteryzujących się niskim poziomem wykształcenia lub jego brakiem oraz brakiem doświadczenia zawodowego, co dodatkowo wpływa na ich niską konkurencyjność na rynku pracy.
7. Projekty muszą zakładać osiągnięcie pierwszego wskaźnika rezultatu (liczba beneficjentów ostatecznych, którzy zostaną zatrudnieni w wyniku realizacji projektu) na poziomie nie mniejszym niż 20% beneficjentów ostatecznych projektu. Do wartości pierwszego wskaźnika rezultatu wliczane są również osoby, które na dzień rekrutacji do projektu pozostają w zatrudnieniu (dotyczy osób zatrudnionych z wykorzystaniem metody zatrudnienia wspomaganego, w przypadku których proces wspomagania w miejscu pracy nie został zakończony) – o ile na dzień zakończenia realizacji projektu zatrudnienie tych osób zostanie utrzymane.
8. Uwzględnienie w rezultatach projektu osób zatrudnionych na podstawie umowy cywilnoprawnej może nastąpić, o ile spełnione zostaną następujące warunki:
   1. okres na jaki zostanie zawarta umowa cywilnoprawna (albo łączny okres na jaki zostaną zawarte umowy cywilnoprawne) musi wynosić co najmniej 3 miesiące;
   2. wartość umowy (albo łączna wartość umów) będzie równa lub wyższa od trzykrotności minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na podstawie przepisów o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, z tym że w sytuacji gdy umowa cywilnoprawna zostanie zawarta na okres powyżej trzech miesięcy (albo gdy łączny okres na jaki zostaną zawarte umowy cywilnoprawne wynosić będzie powyżej 3 miesięcy), wartość umowy (albo łączna wartość umów) musi być odpowiednio wyższa, np. wartość umowy zawartej (albo łączna wartość umów zawartych) na okres czterech miesięcy musi być równa lub wyższa od czterokrotności minimalnego wynagrodzenia za pracę;
   3. miesięczne wynagrodzenie w ramach umowy cywilnoprawnej musi odpowiadać co najmniej minimalnemu wynagrodzeniu za pracę ustalonemu na podstawie przepisów o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.
9. Uwzględnienie w rezultatach projektu osób podejmujących działalność gospodarczą może nastąpić, o ile działalność ta prowadzona będzie przez beneficjenta ostatecznego przez okres minimum 3 miesięcy od daty rozpoczęcia wykonywania tej działalności.
10. W szczególnie uzasadnionych przypadkach (np. stan zdrowia beneficjenta ostatecznego, uwarunkowania lokalnego rynku pracy) Pełnomocnicy Zarządu PFRON mogą podejmować decyzje o uwzględnieniu w rezultatach projektu beneficjentów ostatecznych zatrudnionych na wymiar czasu pracy niższy niż wskazany w ust. 3 – z zastrzeżeniem, iż zmniejszenie wymiaru czasu pracy nie może przekraczać 50% wymaganych wartości.

VIII.   Warunki projektów zgłaszanych w ramach kierunku pomocy 2

1. Szczegółowe warunki realizacji projektów określone zostały w „Regulaminie składania, rozpatrywania i realizacji projektów – kierunek pomocy 2: zwiększenie samodzielności osób niepełnosprawnych”, stanowiącym załącznik do „Zasad wspierania realizacji zadań”. Ponadto, muszą zostać spełnione warunki wskazane w ust. 2-11.
2. Co do zasady zgłaszane w konkursie projekty muszą mieć charakter ponadregionalny albo ogólnopolski. Projekt o charakterze lokalnym albo regionalnym może zostać zgłoszony wyłącznie w przypadkach określonych w ust. 4-5.
3. W projektach o charakterze ponadregionalnym albo ogólnopolskim musi zostać zapewniony udział beneficjentów ostatecznych z co najmniej czterech województw. Wnioskodawca musi zapewnić równy dostęp do udziału w projekcie beneficjentom ostatecznym z poszczególnych województw, w szczególności:
   1. działania rekrutacyjne muszą być prowadzone na terenie danych województw w jednakowym zakresie;
   2. maksymalny procentowy wskaźnik udziału beneficjentów ostatecznych z danego województwa nie może przekroczyć 60% ogółu beneficjentów ostatecznych projektu.
4. Złożenie w konkursie projektu o charakterze lokalnym albo regionalnym jest możliwe w przypadku:
   1. typu projektu: „prowadzenie rehabilitacji w placówce (rehabilitacja ciągła)” – wskazana w projekcie placówka musi spełniać warunki określone w ust. 9;
   2. typu projektu: „wsparcie realizowane poza placówką (w szczególności: szkolenia, kursy, warsztaty, grupowe i indywidualne zajęcia, usługi wspierające)” – jeżeli w projekcie wybrane zostanie wyłącznie zadanie pn. „świadczenie usług wspierających, które mają na celu umożliwienie lub wspomaganie niezależnego życia osób niepełnosprawnych, w szczególności usług asystencji osobistej”.
5. Złożenie w konkursie projektu o charakterze regionalnym jest możliwe w przypadku:
   1. typu projektu „wsparcie realizowane poza placówką (w szczególności: szkolenia, kursy, warsztaty, grupowe i indywidualne zajęcia, usługi wspierające)” – jeżeli w projekcie wybrane zostanie wyłącznie zadanie pn. „utrzymanie psów asystujących”;
   2. typu projektu „treningi sportowe realizowane w sposób ciągły lub cykliczny”.
6. Udział w projekcie osób z orzeczonym lekkim stopniem niepełnosprawności może stanowić nie więcej niż 10% ogółu beneficjentów ostatecznych projektu. Przy weryfikacji tego wskaźnika nie są brani pod uwagę beneficjenci ostateczni z orzeczonym lekkim stopniem niepełnosprawności z uwagi na niepełnosprawność intelektualną, całościowe zaburzenia rozwojowe, długotrwałą, chroniczną niepełnosprawność o charakterze psychicznym, niepełnosprawność sprzężoną, chorobę nowotworową piersi. W przypadku projektów wieloletnich procentowy wskaźnik udziału osób posiadających orzeczenie o lekkim stopniu niepełnosprawności odnosi się do całego okresu realizacji projektu.
7. Z usług asystenta osobistego mogą korzystać beneficjenci ostateczni posiadający orzeczenie o niepełnosprawności, orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności (lub orzeczenie równoważne), którzy mają długotrwale naruszoną sprawność fizyczną, psychiczną, intelektualną lub w zakresie zmysłów co może, w oddziaływaniu z różnymi barierami, utrudniać im w sposób istotny udział w życiu społecznym, na zasadzie równości z innymi osobami.
8. Treningiem mieszkalnictwa (treningiem samodzielności) mogą być objęci jedynie beneficjenci ostateczni, którzy ukończyli 16 rok życia.
9. W przypadku typu projektu: „prowadzenie rehabilitacji w placówce (rehabilitacja ciągła)”, muszą zostać spełnione następujące warunki:
   1. projekt musi dotyczyć prowadzenia ciągłej rehabilitacji osób niepełnosprawnych w specjalistycznej placówce kierowanej przez Wnioskodawcę;
   2. Wnioskodawca musi dysponować zasobami lokalowymi niezbędnymi do prowadzenia placówki – musi być właścicielem obiektu lub najemcą obiektu lub biorącym do używania obiekt, w którym działa placówka;
   3. Wnioskodawca musi dysponować zasobami kadrowymi i rzeczowymi niezbędnymi do prowadzenia placówki;
   4. placówka musi funkcjonować od co najmniej pół roku, licząc wstecz od daty ogłoszenia konkursu;
   5. usługi na rzecz osób niepełnosprawnych muszą być świadczone w placówce w sposób ciągły (tzn. co najmniej 5 dni w tygodniu, przez co najmniej 10 miesięcy w roku) – warunek badany jest dla okresu w którym zaplanowana została realizacja projektu; warunek dotyczący świadczenia usług przez co najmniej 5 dni w tygodniu nie dotyczy placówek, w których prowadzone są wyłącznie treningi mieszkalnictwa (treningi samodzielności);
   6. jeżeli projekt dotyczy kilku placówek warunki wskazane w pkt 1-5 muszą być spełnione w odniesieniu do każdej z placówek;
   7. w przypadku projektu w którym zgłoszone zostanie zadanie pn. „prowadzenie poradnictwa psychologicznego, społeczno-prawnego oraz udzielanie informacji na temat przysługujących uprawnień, dostępnych usług, sprzętu rehabilitacyjnego i pomocy technicznej dla osób niepełnosprawnych” – warunki wskazane w pkt 1-6 stosuje się analogicznie w odniesieniu do placówki w której prowadzone jest poradnictwo lub udzielane są informacje.
10. Wnioskodawca nie może zgłosić projektu dotyczącego placówki, w której działania objęte są wsparciem na podstawie umowy wieloletniej zawartej z PFRON w ramach dotychczas ogłoszonych konkursów (bez względu na zakres ewentualnie planowanych działań) – jeżeli okres finansowania tej umowy (zgodnie z terminem realizacji projektu wskazanym w umowie) mieści się w terminie od dnia 1 stycznia 2018 roku do dnia 31 grudnia 2018 roku, z zastrzeżeniem postanowień ust. 11.
11. Postanowienia ust. 10 nie mają zastosowania w przypadku gdy ostatni okres finansowania umowy wieloletniej zawartej z PFRON w ramach dotychczas ogłoszonych konkursów kończy się (zgodnie z harmonogramem realizacji projektu wskazanym w umowie) w terminie pomiędzy 1 stycznia 2018 roku a 31 marca 2018 roku; zgłaszany w ramach konkursu nr 4/2017 projekt może wówczas dotyczyć kosztów ponoszonych nie wcześniej niż od dnia następującego po dniu zakończenia realizacji umowy wieloletniej.

IX.  Warunki projektów zgłaszanych w ramach kierunku pomocy 3

1. Szczegółowe warunki realizacji projektów określone zostały w „Regulaminie składania, rozpatrywania i realizacji projektów – kierunek pomocy 3: wzrost aktywności osób niepełnosprawnych w różnych dziedzinach życia”, stanowiącym załącznik do „Zasad wspierania realizacji zadań”. Ponadto, muszą zostać spełnione warunki wskazane w ust. 2-5.
2. Zgłaszane w konkursie projekty muszą mieć charakter ponadregionalny albo ogólnopolski. W projektach musi zostać zapewniony udział beneficjentów ostatecznych z co najmniej czterech województw. Wnioskodawca musi zapewnić równy dostęp do udziału w projekcie beneficjentom ostatecznym z poszczególnych województw, w szczególności:
   1. działania rekrutacyjne muszą być prowadzone na terenie danych województw w jednakowym zakresie;
   2. maksymalny procentowy wskaźnik udziału beneficjentów ostatecznych z danego województwa nie może przekroczyć 60% ogółu beneficjentów ostatecznych projektu.
3. Jeżeli projekt dotyczy organizacji kilku imprez – udział beneficjentów ostatecznych z co najmniej czterech województw musi zostać zapewniony w każdej imprezie.
4. Pojęcie „beneficjenta ostatecznego” obejmuje wyłącznie osoby biorące bezpośredni udział w działaniach zaplanowanych w projekcie (np. niepełnosprawnych artystów, sportowców).
5. W projektach dotyczących imprez sportowych beneficjentami ostatecznymi nie mogą być zawodnicy kadry narodowej w sportach osób niepełnosprawnych.
6. W sytuacji gdy ten sam uczestnik projektu bierze udział w kilku imprezach zaplanowanych w ramach projektu, łączny udział tego uczestnika w imprezach turystycznych lub rekreacyjnych nie może przekroczyć 7 dni.

X.  Warunki projektów zgłaszanych w ramach kierunku pomocy 4

1. Szczegółowe warunki realizacji projektów określone zostały w „Regulaminie składania, rozpatrywania i realizacji projektów – kierunek pomocy 4: zapewnienie osobom niepełnosprawnym dostępu do informacji”, stanowiącym załącznik do „Zasad wspierania realizacji zadań”. Ponadto, muszą zostać spełnione warunki wskazane w ust. 2-7.
2. Zgłaszane w konkursie projekty muszą mieć charakter ogólnopolski. Wnioskodawca musi zapewnić dystrybucję wydawnictwa do uczestników projektu z co najmniej ośmiu województw, poprzez ogólnopolską sieć dystrybucji. Warunek ten nie dotyczy wydawnictw publikowanych drukiem powiększonym lub pismem Braille'a – w tym przypadku projekt musi mieć charakter ponadregionalny, Wnioskodawca musi zapewnić dystrybucję wydawnictwa do beneficjentów ostatecznych z co najmniej czterech województw.
3. Projekt musi określać grupę beneficjentów ostatecznych do których adresowane jest wydawnictwo. W przypadku wydawnictw kierowanych do otoczenia osób niepełnosprawnych (np. członków rodzin, kadry zaangażowanej w proces rehabilitacji osób niepełnosprawnych) projekt musi określać grupę osób niepełnosprawnych, której dotyczyć będzie wiedza przekazywana w wydawnictwie.
4. Opis kolportażu musi dawać pewność, iż wydawnictwo dotrze do adresatów tego wydawnictwa – Wnioskodawca musi przedstawić we wniosku dane dotyczące nakładu wydawnictwa, planowanych zwrotów oraz planowane wskaźniki dotarcia wydawnictwa do adresatów.
5. W przypadku wydawnictw ciągłych:
   1. wydawnictwo musi być publikowane od co najmniej dwóch lat, licząc od daty złożenia wniosku;
   2. nakład wydawnictwa nie może przekroczyć nakładu wydawnictwa w roku 2017.
6. Jeżeli projekt dotyczy kilku wydawnictw warunki wskazane w ust. 2-5 muszą zostać spełnione w odniesieniu do każdego wydawnictwa.
7. Wydawnictwo objęte dofinansowaniem ze środków PFRON na podstawie umowy zawartej z PFRON w ramach dotychczas ogłoszonych konkursów może zostać zgłoszone w projekcie złożonym w konkursie nr 4/2017 pod warunkiem, iż rozpoczęcie realizacji tego projektu nastąpi nie wcześniej niż od dnia następującego po dniu zakończenia realizacji wcześniej zawartej umowy.
8. Podczas realizacji projektu Wnioskodawca zobowiązany jest do przestrzegania ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2017 r. poz. 880, z późn. zm.). W sytuacji naruszenia przez Wnioskodawcę postanowień ww. ustawy – koszty związane z opracowaniem i wydaniem publikacji uznane zostaną za niekwalifikowalne ze środków PFRON (o ile w ustalonym przez PFRON terminie Wnioskodawca nie doprowadzi do usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości).

XI.  Warunki projektów zgłaszanych w ramach kierunku pomocy 5

1. Szczegółowe warunki realizacji projektów określone zostały w „Regulaminie składania, rozpatrywania i realizacji projektów – kierunek pomocy 5: poprawa jakości funkcjonowania otoczenia osób niepełnosprawnych”, stanowiącym załącznik do „Zasad wspierania realizacji zadań”. Ponadto, muszą zostać spełnione warunki wskazane w ust. 2-6.
2. Zgłaszane w konkursie projekty muszą mieć charakter ponadregionalny albo ogólnopolski. W projektach musi zostać zapewniony udział:
   1. uczestników projektu z co najmniej czterech województw – w przypadku typu projektu „organizowanie i prowadzenie szkoleń i warsztatów dla otoczenia osób niepełnosprawnych”;
   2. beneficjentów ostatecznych projektu z co najmniej dwóch województw – w przypadku typu projektu „zakup, szkolenie i utrzymanie psów asystujących w trakcie szkolenia”.
3. Wnioskodawca musi zapewnić równy dostęp do udziału w projekcie uczestnikom projektu lub beneficjentom ostatecznym z poszczególnych województw, w szczególności:
   1. działania rekrutacyjne muszą być prowadzone na terenie danych województw w jednakowym zakresie;
   2. maksymalny procentowy wskaźnik udziału uczestników projektu lub beneficjentów ostatecznych z danego województwa nie może przekroczyć 60% ogółu uczestników projektu lub beneficjentów ostatecznych projektu.
4. W przypadku typu projektu „organizowanie i prowadzenie szkoleń i warsztatów dla otoczenia osób niepełnosprawnych” uczestnikami projektu mogą być członkowie rodzin osób niepełnosprawnych, opiekunowie, kadra i wolontariusze bezpośrednio zaangażowani w proces rehabilitacji zawodowej lub społecznej osób niepełnosprawnych.
5. W przypadku typu projektu „zakup, szkolenie i utrzymanie psów asystujących w trakcie szkolenia” beneficjentami ostatecznymi projektu są osoby którym przekazane zostaną przeszkolone w ramach projektu psy asystujące.
6. Wnioskowana na realizację projektu kwota dofinansowana ze środków PFRON nie może przekraczać kwoty 300.000 zł.

XII.  Warunki projektów zgłaszanych w ramach kierunku pomocy 6

1. Szczegółowe warunki realizacji projektów określone zostały w „Regulaminie składania, rozpatrywania i realizacji projektów – kierunek pomocy 6: upowszechnianie pozytywnych postaw społecznych wobec osób niepełnosprawnych i wiedzy dotyczącej niepełnosprawności”, stanowiącym załącznik do „Zasad wspierania realizacji zadań”. Ponadto, muszą zostać spełnione warunki wskazane w ust. 2-7.
2. Zgłaszane w konkursie projekty muszą mieć charakter ogólnopolski – zasięg terytorialny projektu musi obejmować co najmniej osiem województw.
3. Wnioskodawca musi zamieścić we wniosku:
   1. szczegółowe treści kampanii;
   2. koncepcje i parametry planowanych spotów oraz i innych form przekazu;
   3. planowany media-mix (wraz z uzasadnieniem);
   4. media-plan (wraz z uzasadnieniem);
   5. szacowane wskaźniki dotarcia zaplanowanej kampanii;
   6. propozycje sprawdzenia efektów kampanii;
   7. harmonogram realizacji kampanii.
4. PFRON zastrzega sobie prawo kontroli realizacji kampanii na każdym z jej etapów. Treści kampanii wymagają akceptacji PFRON.
5. W każdym projekcie muszą zostać zapewnione następujące minimum medialne:
   1. jedna stacja telewizyjna o zasięgu ogólnokrajowym;
   2. dwie stacje radiowe o zasięgu ogólnokrajowym;
   3. wybrane portale internetowe.
6. W przypadku typu projektu „kampanie prowadzone w formie imprez masowych”:
   1. zgłaszane w projekcie działania mogą dotyczyć następujących rodzajów imprez dla osób niepełnosprawnych:
      1. ogólnopolskich imprez kulturalnych lub sportowych;
      2. międzynarodowych imprez kulturalnych lub sportowych odbywających się na terenie Polski;
      3. ogólnopolskich imprez kulturalnych lub sportowych, w których impreza finałowa powiązana jest z organizacją cyklu imprez regionalnych;
      4. innych (niż kulturalne lub sportowe) ogólnopolskich imprez promujących aktywność społeczną lub zawodową osób niepełnosprawnych;
      5. innych (niż kulturalne lub sportowe) ogólnopolskich imprez promujących aktywność społeczną lub zawodową osób niepełnosprawnych, w których impreza finałowa powiązana jest z organizacją cyklu imprez regionalnych.
   2. w projektach musi zostać zapewniony udział beneficjentów ostatecznych z co najmniej ośmiu województw; jeżeli projekt dotyczy organizacji kilku imprez – udział beneficjentów ostatecznych z co najmniej ośmiu województw musi zostać zapewniony w każdej imprezie;
   3. w przypadku projektów dotyczących organizacji ogólnopolskich imprez, w których impreza finałowa powiązana jest z organizacją cyklu imprez regionalnych warunek wskazany w pkt 2 odnosi się do projektu – tym samym nie jest badany w ramach poszczególnych imprez składających się na cykl imprez regionalnych, jak również w ramach imprezy finałowej;
   4. Wnioskodawca musi zapewnić równy dostęp do udziału w projekcie beneficjentom ostatecznym z poszczególnych województw (np. działania rekrutacyjne muszą być prowadzone na terenie danych województw w jednakowym zakresie);
   5. zgłoszona w projekcie impreza (w przypadku kilku imprez – każda ze zgłoszonych w projekcie imprez) musi:
      1. mieć charakter otwarty (tj. z udziałem publiczności);
      2. być prezentowana w mediach ogólnopolskich (w tym poprzez telewizję ogólnopolską) – warunek nie odnosi się do imprez regionalnych, w przypadku ogólnopolskich imprez, w których impreza finałowa powiązana jest z organizacją cyklu imprez regionalnych;
      3. być organizowana corocznie, od co najmniej 2016 roku – stosowanie tego warunku może zostać wyłączone w przypadku imprezy, w której zaplanowany zostanie udział co najmniej 500 beneficjentów ostatecznych projektu, biorących bezpośredni udział w działaniach zaplanowanych w projekcie (np. niepełnosprawnych artystów, sportowców) lub udział co najmniej 3.000 osób niepełnosprawnych w charakterze publiczności;
7. Wnioskowana na realizację projektu kwota dofinansowana ze środków PFRON nie może przekraczać kwoty 700.000 zł.

XIII.   Termin realizacji projektów, okres kwalifikowalności kosztów, warunki projektów wieloletnich

1. Konkurs dotyczy projektów realizowanych od dnia 1 stycznia 2018 roku do dnia 31 marca 2019 roku. Za kwalifikowalne uznaje się koszty poniesione od daty rozpoczęcia realizacji projektu (z tym że nie wcześniej niż od dnia 1 stycznia 2018 roku) do daty zakończenia realizacji projektu (z tym że nie później niż do dnia 31 marca 2019 roku). W ramach konkursu mogą zostać zgłoszone również projekty wieloletnie – na warunkach określonych w ust. 2-10.
2. Wnioskodawca może ubiegać się o zawarcie umowy wieloletniej wyłącznie w przypadku:
   1. typu projektu „prowadzenie rehabilitacji w placówce (rehabilitacja ciągła)” – kierunek pomocy 2;
   2. typu projektu „zakup, szkolenie i utrzymanie psów asystujących w trakcie szkolenia” – kierunek pomocy 5.
3. Rozpoczęcie realizacji projektu wieloletniego musi nastąpić nie wcześniej niż 1 stycznia 2018 roku. Zakończenie realizacji projektu wieloletniego musi nastąpić nie później niż 31 marca 2021 roku. Wyznacza się następujące maksymalne okresy finansowania projektów wieloletnich:
   1. pierwszy okres – od 1 stycznia 2018 roku do 31 marca 2019 roku;
   2. drugi okres – od 1 kwietnia 2019 roku do 31 marca 2020 roku (tryb pozakonkursowy);
   3. trzeci okres – od 1 kwietnia 2020 roku do 31 marca 2021 roku (tryb pozakonkursowy).
4. Wnioskodawca może ubiegać się o zawarcie umowy dwuletniej lub trzyletniej (obejmującej maksymalnie okres od dnia 1 stycznia 2018 roku do dnia 31 marca 2021 roku). Nie jest możliwe zgłoszenie projektu wieloletniego, którego termin realizacji zawiera się wyłącznie w pierwszym okresie finansowania.
5. W przypadku projektów wieloletnich środki finansowe PFRON, o których mowa w rozdziale VI niniejszych założeń, przeznaczone są na dofinansowanie kosztów realizacji projektów w pierwszym okresie finansowania. Za kwalifikowalne w tym okresie uznaje się koszty poniesione od daty rozpoczęcia realizacji projektu (z tym że nie wcześniej niż od dnia 1 stycznia 2018 roku) do dnia 31 marca 2019 roku.
6. W przypadku projektów wieloletnich Wnioskodawca zamieszcza w części B oraz w części C wniosku informacje dotyczące pierwszego okresu finansowania projektu chyba, że w danym punkcie części B lub części C wniosku przewidziana została konieczność podania dodatkowo informacji dotyczących całego okresu realizacji projektu (lub poszczególnych okresów realizacji projektu). Harmonogram realizacji projektu oraz szczegółowy budżet projektu należy sporządzić dla pierwszego okresu finansowania projektu.
7. W przypadku zawarcia umowy wieloletniej oraz przyznania dofinansowania na pierwszy okres realizacji projektu (maksymalnie od dnia 1 stycznia 2018 roku do 31 marca 2019 roku), Wnioskodawca składa do PFRON, przed rozpoczęciem kolejnego okresu finansowania projektu, zaktualizowany wniosek (złożenie zaktualizowanego wniosku następuje w ramach trybu pozakonkursowego). Zaktualizowany wniosek zawiera m.in. szczegółowy budżet projektu dotyczący kolejnego okresu finansowania projektu. Kwota dofinansowania wnioskowana na kolejny okres nie może być wyższa od kwoty zaplanowanej na ten okres we wniosku składanym w ramach konkursu.
8. Zaktualizowany wniosek, o którym mowa w ust. 7 należy złożyć w terminie do dnia 15 grudnia roku poprzedzającego kolejny okres realizacji projektu. Zaktualizowany wniosek podlega weryfikacji pod względem formalnym oraz merytorycznym.
9. W przypadku przyznania przez PFRON dofinansowania na kolejny okres realizacji projektu, zakres rzeczowy i finansowy umowy zawartej w ramach konkursu podlega zmianie w formie aneksu.
10. Warunkiem zawarcia aneksu, o którym mowa w ust. 9 jest spełnianie przez Wnioskodawcę warunków uprawniających do otrzymania dofinansowania w dniu podpisania aneksu.

XIV. Wkład własny Wnioskodawcy

1. W przypadku kierunku pomocy 1:
   1. minimalna procentowa wysokość wkładu własnego wynosi 10% kosztów kwalifikowalnych poniesionych w ramach projektu;
   2. wymagane minimum wkładu własnego może być wniesione w postaci:
      1. wkładu finansowego ze źródeł niepublicznych (tj. niepochodzącego z sektora finansów publicznych), lub
      2. wkładu finansowego ze źródeł publicznych (innych niż PFRON), lub
      3. wkładu niefinansowego osobowego (świadczenie wolontariusza) – z zastrzeżeniem iż, wysokość tego wkładu nie może przekroczyć 5% kosztów kwalifikowalnych poniesionych w ramach projektu.
2. W przypadku kierunku pomocy 2:
   1. minimalna procentowa wysokość wkładu własnego wynosi 5% kosztów kwalifikowalnych poniesionych w ramach projektu;
   2. wymagane minimum wkładu własnego może być wniesione wyłącznie w postaci:
      1. wkładu finansowego ze źródeł niepublicznych (tj. niepochodzącego z sektora finansów publicznych) lub
      2. wkładu niefinansowego osobowego (świadczenie wolontariusza).
3. W przypadku kierunku pomocy 3, kierunku pomocy 4 oraz kierunku pomocy 5:
   1. minimalna procentowa wysokość wkładu własnego wynosi 20% kosztów kwalifikowalnych poniesionych w ramach projektu. Wymagane minimum wkładu własnego może być wniesione w postaci:
      1. wkładu finansowego ze źródeł niepublicznych (tj. niepochodzącego z sektora finansów publicznych), lub
      2. wkładu finansowego ze źródeł publicznych (innych niż PFRON), lub
      3. wkładu niefinansowego osobowego (świadczenie wolontariusza) – z zastrzeżeniem iż, wysokość tego wkładu nie może przekroczyć 10% kosztów kwalifikowalnych poniesionych w ramach projektu.
4. W przypadku kierunku pomocy 6:
   1. minimalna procentowa wysokość wkładu własnego wynosi 40% kosztów kwalifikowalnych poniesionych w ramach projektu;
   2. wymagane minimum wkładu własnego może być wniesione w postaci:
      1. wkładu finansowego ze źródeł niepublicznych (tj. niepochodzącego z sektora finansów publicznych), lub
      2. wkładu finansowego ze źródeł publicznych (innych niż PFRON), lub
      3. wkładu niefinansowego osobowego (świadczenie wolontariusza) – z zastrzeżeniem iż, wysokość tego wkładu nie może przekroczyć 20% kosztów kwalifikowalnych poniesionych w ramach projektu.
5. W sytuacji, gdy Wnioskodawca wnosi do realizacji projektu wkład niefinansowy osobowy (świadczenie wolontariusza) – przyjmuje się, iż wartość pracy jednego wolontariusza nie może przekroczyć kwoty 15 zł za jedną godzinę pracy. Jeżeli wolontariusz wykonuje pracę taką, jak stały personel, to kalkulacja wkładu pracy wolontariusza może być dokonana w oparciu o stawki obowiązujące dla tego personelu, z tym że warunkiem przyjęcia do kalkulacji kwoty wyższej niż kwota wskazana w ogłoszeniu o konkursie jest posiadanie przez wolontariusza kwalifikacji co najmniej takich jakie posiada stały personel.
6. Szczegółowe zasady wnoszenia wkładu własnego określone zostały w rozdziale VII „Zasad wspierania realizacji zadań”.

XV.  Termin, tryb i kryteria stosowane przy wyborze wniosków. Dodatkowe punkty dla wniosków.

1. Wnioski o zlecenie realizacji zadań oceniane są w PFRON pod względem formalnym oraz merytorycznym. Ocena formalna przeprowadzana jest w terminie 20 dni roboczych od daty zamknięcia konkursu.
2. Lista wniosków zweryfikowanych formalnie zamieszczana jest na stronie internetowej PFRON (www.pfron.org.pl), w terminie 3 dni roboczych od daty zakończenia oceny formalnej wniosków.
3. Wnioski ocenione pozytywnie pod względem formalnym przekazywane są do oceny merytorycznej, która przeprowadzana jest przez komisję konkursową w terminie 30 dni roboczych od dnia ukazania się wyników oceny formalnej na stronie internetowej PFRON.
4. Kryteria oceny formalnej oraz merytorycznej określone zostały w regulaminach składania, rozpatrywania i realizacji projektów, opracowanych dla poszczególnych kierunków pomocy, stanowiących załączniki do „Zasad wspierania realizacji zadań”.
5. Ocena merytoryczna wniosków dotyczących kierunku pomocy 2, typ projektu „prowadzenie rehabilitacji w placówce (rehabilitacja ciągła)” przeprowadzona zostanie z uwzględnieniem faktycznie osiągniętej wartości wskaźnika nakładu w projektach dofinansowanych ze środków PFRON w ramach wcześniej ogłoszonych konkursów, w których zgłoszona została ta sama placówka, co w konkursie nr 4/2017 – badaniu podlega wartość wskaźnika nakładu (a w przypadku umów wieloletnich – wartości wskaźników nakładu z poszczególnych okresów finansowania projektu) wynikająca z ostatniej z umów o zlecenie realizacji zadań, zawartej pomiędzy PFRON a Wnioskodawcą, na podstawie której finansowane jest (było) funkcjonowanie placówki.
6. W przypadku kierunku pomocy 1, kierunku pomocy 4 oraz kierunku pomocy 6 ocena merytoryczna wniosków przeprowadzona zostanie przy pomocy osób posiadających specjalistyczną wiedzę z dziedziny obejmującej zakres danego kierunku pomocy (eksperci zewnętrzni). Osoby te będą uczestniczyć w pracach komisji konkursowej z głosem doradczym (kierunek pomocy 1) oraz wydawać na wniosek komisji konkursowej opinie (kierunek pomocy 1, kierunek pomocy 4 oraz kierunek pomocy 6). Przedmiotem opinii ekspertów zewnętrznych będzie zawartość merytoryczna projektu.
7. Wnioski o charakterze ogólnopolskim (tj.  wnioski w których zapewniony zostanie udział beneficjentów ostatecznych z co najmniej ośmiu województw), złożone przez dwie lub więcej organizacje pozarządowe działające wspólnie (wnioski wspólne) mogą uzyskać w konkursie dodatkowe punkty. Dodatkowe punkty przyznawane są wg następujących zasad:
   1. jeżeli wniosek o charakterze ogólnopolskim zostanie złożony przez dwie organizacje pozarządowe – otrzyma dodatkowo 2 punkty;
   2. jeżeli wniosek o charakterze ogólnopolskim zostanie złożony przez więcej niż dwie organizacje pozarządowe – otrzyma dodatkowo 5 punktów;
   3. dodatkowa punktacja przyznawana jest przez komisję konkursową do punktacji wynikającej z oceny merytorycznej wniosku;
   4. szczegółowe warunki zgłaszana wniosków wspólnych uregulowane zostały w rozdziale IV „Zasady wspierania realizacji zadań”.
8. W przypadku kierunku pomocy 1 dodatkowe punkty przyznawane są dla wniosków, w których wartość pierwszego wskaźnika rezultatu (tj. liczba beneficjentów ostatecznych projektu, którzy zostaną zatrudnieni w wyniku realizacji projektu) określona zostanie na poziomie co najmniej 25% beneficjentów ostatecznych projektu. Dodatkowe punkty przyznawane są wg następujących zasad:
   1. jeżeli wartość pierwszego wskaźnika rezultatu określona zostanie na poziomie od 25% do 35% beneficjentów ostatecznych projektu – wniosek otrzyma dodatkowo 3 punkty;
   2. jeżeli wartość pierwszego wskaźnika rezultatu określona zostanie na poziomie powyżej 35% beneficjentów ostatecznych projektu – wniosek otrzyma dodatkowo 5 punktów;
   3. do wartości pierwszego wskaźnika rezultatu wliczane są również osoby, które na dzień rekrutacji do projektu pozostają w zatrudnieniu (dotyczy osób zatrudnionych z wykorzystaniem metody zatrudnienia wspomaganego, w przypadku których proces wspomagania w miejscu pracy nie został zakończony);
   4. dodatkowa punktacja przyznawana jest przez komisję konkursową do punktacji wynikającej z oceny merytorycznej wniosku.
9. W przypadku kierunku pomocy 2 dodatkowe punkty przyznawane są dla wniosków dotyczących typu projektu „prowadzenie rehabilitacji w placówce (rehabilitacja ciągła)”. Dodatkowe punkty przyznawane są wg następujących zasad:
   1. wniosek, dotyczący placówki w której działania na rzecz osób niepełnosprawnych finansowane są ze środków PFRON (licząc wstecz od dnia 1 stycznia 2018 roku):
      1. co najmniej 1 rok – otrzyma dodatkowo 1 punkt,
      2. co najmniej 2 lata – otrzyma dodatkowo 2 punkty,
      3. co najmniej 3 lata – otrzyma dodatkowo 3 punkty,
      4. co najmniej 4 lata – otrzyma dodatkowo 4 punkty,
      5. co najmniej 5 lat i więcej – otrzyma dodatkowo 5 punktów;
   2. jeżeli w tym samym wniosku zgłoszonych zostanie kilka placówek – dodatkowa punktacja przyznawana jest w odniesieniu do placówki funkcjonującej najdłużej (punkty za poszczególne placówki nie podlegają sumowaniu);
   3. dodatkowa punktacja przyznawana jest przez komisję konkursową do punktacji wynikającej z oceny merytorycznej wniosku.
10. W przypadku kierunku pomocy 2, typ projektu „wsparcie realizowane poza placówką (w szczególności: szkolenia, kursy, warsztaty, grupowe i indywidualne zajęcia, usługi wspierające)” dodatkowe punkty przyznawane są dla wniosków złożonych przez Wnioskodawców, którzy mają swoją siedzibę w województwie o niskiej aktywności obywatelskiej (mierzonej jako stosunek liczby organizacji pozarządowych do liczby mieszkańców), tj. w województwie świętokrzyskim, śląskim lub podlaskim [1] – o ile wartość projektu (w odniesieniu do kosztów kwalifikowalnych) nie przekracza kwoty 100.000 zł. Dodatkowe punkty przyznawane są wg następujących zasad:
    1. wniosek spełniający wskazane powyżej kryteria, w którym przewidziany został udział beneficjentów ostatecznych z jednego z województw o niskiej aktywności obywatelskiej (świętokrzyskiego, śląskiego lub podlaskiego) – otrzyma dodatkowo 2 punkty, z zastrzeżeniem pkt 4;
    2. wniosek spełniający wskazane powyżej kryteria, w którym przewidziany został udział beneficjentów ostatecznych z dwóch województw o niskiej aktywności obywatelskiej (świętokrzyskiego, śląskiego lub podlaskiego) – otrzyma dodatkowo 3 punkty, z zastrzeżeniem pkt 4;
    3. wniosek spełniający wskazane powyżej kryteria, w którym przewidziany został udział beneficjentów ostatecznych z trzech województw o niskiej aktywności obywatelskiej (świętokrzyskiego, śląskiego oraz podlaskiego) – otrzyma dodatkowo 5 punktów, z zastrzeżeniem pkt 4;
    4. wskaźnik udziału w projekcie beneficjentów ostatecznych z województw o niskiej aktywności obywatelskiej nie może być mniejszy niż 60%;
    5. dodatkowa punktacja przyznawana jest przez komisję konkursową do punktacji wynikającej z oceny merytorycznej wniosku.
11. W przypadku kierunku pomocy 3 dodatkowe punkty przyznawane są dla wniosków, w których zgłoszona zostanie kolejna edycja imprezy cyklicznej. Dodatkowe punkty przyznawane są wg następujących zasad:
    1. wniosek w którym zgłoszona zostanie trzecia edycja tej samej imprezy – otrzyma dodatkowo 2 punkty;
    2. wniosek w którym zgłoszona zostanie czwarta edycja tej samej imprezy – otrzyma dodatkowo 3 punkty;
    3. wniosek w którym zgłoszona zostanie co najmniej piąta edycja tej samej imprezy – otrzyma dodatkowo 5 punktów;
    4. jeżeli w tym samym wniosku zgłoszonych zostanie kilka imprez cyklicznych – dodatkowa punktacja przyznawana jest w odniesieniu do imprezy organizowanej najdłużej (punkty za poszczególne imprezy nie podlegają sumowaniu);
    5. dodatkowa punktacja przyznawana jest przez komisję konkursową do punktacji wynikającej z oceny merytorycznej wniosku.
12. Dodatkowe punkty wynikające z warunków określonych w ust. 7 oraz w ust. 8-11 sumują się.

XVI. Audyt zewnętrzny projektu

1. W projektach zgłaszanych w konkursie wymagane jest przeprowadzenie audytu zewnętrznego, zgodnie z zasadami określonymi w dokumencie pn. „Wytyczne dotyczące audytu zewnętrznego zadań/projektów finansowanych w części lub w całości ze środków PFRON w ramach ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych”, zamieszczonym na stronie internetowej PFRON (www.pfron.org.pl).
2. Z uwzględnieniem postanowień zawartych w dokumencie, o którym mowa w ust. 1:
   1. audyt zewnętrzny przeprowadzany jest dla projektu, którego wartość (w odniesieniu do kosztów kwalifikowalnych) jest równa bądź przekracza 700.000 zł; w przypadku projektów wieloletnich brana jest pod uwagę wartość projektu wskazana dla pierwszego okresu realizacji, z tym że jeżeli Wnioskodawca otrzyma dofinansowanie na realizację projektu, to przy ubieganiu się o dofinansowanie na kolejny okres finansowania projektu (w ramach trybu pozakonkursowego) brana będzie pod uwagę suma wartości projektu z poprzednich okresów realizacji oraz z okresu który jest przedmiotem zaktualizowanego wniosku;
   2. z uwzględnieniem postanowień pkt 1 – audyt zewnętrzny przeprowadzany jest dla projektu, którego wartość (w odniesieniu do kosztów kwalifikowalnych) wraz z:
      1. wartością drugiego projektu zgłaszanego w konkursie (wartości poszczególnych projektów sumowane są począwszy od projektu o najniższej wartości),
      2. wartością projektów realizowanych równocześnie przez Wnioskodawcę w ramach art. 36 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych,
      3. wartością projektów realizowanych równocześnie przez Wnioskodawcę, w ramach zadań ustawowych lub programów, o których mowa w rozdziale II „Wytycznych dotyczących audytu zewnętrznego zadań/projektów finansowanych w części lub w całości ze środków PFRON w ramach ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych”,

- jest równa lub przekracza 1.000.000 zł.

3. W związku z postanowieniami ust. 2 pkt 2, w celu ustalenia obowiązku przeprowadzenia audytu zewnętrznego dla projektów zgłaszanych w ramach konkursu nr 4/2017 należy stosować następujące zasady:
   1. sumowanie wartości projektów należy rozpocząć od projektów, które zostały objęte dofinansowaniem ze środków PFRON, a następnie do wyliczeń dodać wartości projektów zgłaszanych w konkursie nr 4/2017 – każdorazowo wyliczeń należy dokonywać począwszy od projektu o najniższej wartości;
   2. w sytuacji gdy Wnioskodawca realizuje projekty objęte dofinansowaniem ze środków PFRON w ramach wcześniej ogłoszonych konkursów (jeżeli terminy realizacji tych projektów pokrywają się z terminami projektów zgłaszanych w konkursie nr 4/2017) – wyliczenia należy rozpocząć od konkursu ogłoszonego najwcześniej, a w ramach danego konkursu od projektu o najniższej wartości;
   3. w przypadku zawartej z PFRON umowy wieloletniej, której termin realizacji pokrywa się z terminem realizacji projektów zgłaszanych w konkursie nr 4/2017 należy zsumować:
      1. wartości projektu (w odniesieniu do kosztów kwalifikowalnych) z poszczególnych okresów realizacji, na które Wnioskodawca otrzymał dofinansowanie oraz
      2. planowaną wartość projektu (w odniesieniu do kosztów kwalifikowalnych) w okresie którego termin realizacji pokrywa się z terminem realizacji projektów zgłaszanych w konkursie nr 4/2017 (jeżeli Wnioskodawca planuje złożenie zaktualizowanego wniosku na kolejny okres realizacji projektu wieloletniego).
4. Pod pojęciem „projekty realizowane równocześnie” należy rozumieć sytuację, w której terminy realizacji poszczególnych projektów pokrywają się w zakresie co najmniej 1 dnia kalendarzowego.
5. Za kwalifikowalny uznaje się koszt audytu nie przekraczający 2% łącznych kosztów kwalifikowalnych projektu, nie więcej jednak niż 6.000 zł.

XVII. Limity kosztów kwalifikowalnych

1. Suma kosztów ujętych w kategorii:
   1. koszty osobowe personelu administracyjnego – nie może przekroczyć 10% łącznych kosztów kwalifikowalnych projektu;
   2. koszty funkcjonowania jednostek wskazanych przez Wnioskodawcę do realizacji projektu – nie może przekroczyć:
      1. 9% łącznych kosztów kwalifikowalnych projektu – w przypadku projektów o wartości (w odniesieniu do kosztów kwalifikowalnych) nieprzekraczającej 500.000 zł,
      2. 8% łącznych kosztów kwalifikowalnych projektu – w przypadku projektów o wartości (w odniesieniu do kosztów kwalifikowalnych) powyżej 500.000 zł do 1.000.000 zł włącznie,
      3. 7% łącznych kosztów kwalifikowalnych projektu – w przypadku projektów o wartości (w odniesieniu do kosztów kwalifikowalnych) powyżej 1.000.000 zł do 2.000.000 zł włącznie,
      4. 5% łącznych kosztów kwalifikowalnych projektu – w przypadku projektów o wartości (w odniesieniu do kosztów kwalifikowalnych) powyżej 2.000.000 zł do 5.000.000 zł włącznie,
      5. 4% łącznych kosztów kwalifikowalnych projektu – w przypadku projektów o wartości (w odniesieniu do kosztów kwalifikowalnych) przekraczającej 5.000.000 zł;
   3. nakłady na nabycie środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz wyposażenia; koszty najmu (dzierżawy, leasingu) ww. składników majątkowych; koszty remontów, adaptacji i modernizacji pomieszczeń – nie może przekroczyć 10% łącznych kosztów kwalifikowalnych projektu.
2. W przypadku projektów wieloletnich wyznaczone w ust. 1 limity kosztów kwalifikowalnych obowiązują zarówno w pierwszym jak i w drugim i trzecim okresie finansowania projektu.
3. Na etapie oceny merytorycznej budżet projektu weryfikowany jest m.in. w celu wyeliminowania kosztów, które nie spełniają warunku racjonalnego i oszczędnego gospodarowania środkami publicznymi.
4. W przypadku kierunku pomocy 4 oraz kierunku pomocy 6 wyklucza się możliwość wyboru ryczałtowego sposobu rozliczania kosztów pośrednich. Koszty pośrednie (koszty administracyjne związane z projektem) muszą być rozliczane przez Wnioskodawcę wyłącznie na podstawie rzeczywiście poniesionych kosztów (tj. z pełnym udokumentowaniem kosztów).

XVIII. Wybór wykonawcy zewnętrznego

1. W ramach konkursu wyklucza się możliwość udzielenia zamówienia podmiotom powiązanym osobowo lub kapitałowo ze Zleceniobiorcą lub osobami upoważnionymi do zaciągania zobowiązań w imieniu Zleceniobiorcy lub osobami wykonującymi w imieniu Zleceniobiorcy czynności związane z przygotowaniem i przeprowadzeniem procedury wyboru wykonawcy, w szczególności poprzez:
   1. uczestnictwo w spółce jako wspólnik spółki cywilnej lub spółki osobowej;
   2. posiadanie udziałów lub co najmniej 10% akcji;
   3. pełnienie funkcji członka organu nadzorczego lub zarządzającego, prokurenta, pełnomocnika;
   4. pozostawanie w związku małżeńskim, w stosunku pokrewieństwa lub powinowactwa w linii prostej, pokrewieństwa lub powinowactwa w linii bocznej do drugiego stopnia lub w stosunku przysposobienia, opieki lub kurateli.
2. Postanowienia zawarte w ust. 2 stosowane są również w sytuacji, gdy Zleceniobiorca, który zobowiązany jest do ponoszenia kosztów w ramach projektu zgodnie z zasadą konkurencyjności (opisaną w Rozdziale VIII „Wytycznych w zakresie kwalifikowalności kosztów w ramach art. 36 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych”, stanowiących załącznik do „Zasad wspierania realizacji zadań”), nie otrzymał żadnej oferty, pomimo wysłania zapytania ofertowego do trzech potencjalnych wykonawców i upublicznienia zapytania ofertowego. Tym samym, ulegają wyłączeniu w konkursie postanowienia dopuszczające możliwość udzielenia zamówienia podmiotom powiązanym osobowo lub kapitałowo – za zgodą PFRON (rozdział VIII ust. 15 „Wytycznych w zakresie kwalifikowalności kosztów”).

XIX.   Zasady przekazywania dofinansowania

Przekazanie przez PFRON środków finansowych nastąpi według następujących zasad:

1. pierwsza transza zaliczkowo do wysokości 50% przyznanego dofinansowania;
2. druga transza zaliczkowo po rozliczeniu przez Zleceniobiorcę co najmniej 60% transzy pierwszej i uznaniu tego rozliczenia przez PFRON – z zastrzeżeniem postanowień pkt 3;
3. w przypadku Zleceniobiorców, którzy rzetelnie wykonują zobowiązania wynikające z umów zawartych z PFRON (w tym rzetelnie i terminowo rozliczają środki PFRON) dopuszcza się możliwość przekazania drugiej transzy dofinansowania przed rozliczeniem przez Zleceniobiorcę transzy pierwszej – obie transze dofinansowania podlegają wówczas rozliczeniu w sprawozdaniu końcowym z realizacji projektu; spełnienie przez Zleceniobiorcę warunków uprawniających do przekazania drugiej transzy dofinansowania przed rozliczeniem transzy pierwszej weryfikowane jest w odniesieniu do umów o zlecenie realizacji zadań realizowanych przez Wnioskodawcę w ciągu ostatnich trzech lat (licząc od daty ogłoszenia konkursu);
4. w uzasadnionych przypadkach dopuszcza się możliwość przekazania środków finansowych w całości po podpisaniu umowy.

XX.  Wartości procentowe i kwotowe do jakich Wnioskodawca może dokonywać przesunięć środków finansowych w budżecie projektu

1. Jeżeli w trakcie realizacji projektu Zleceniobiorca wygeneruje oszczędności może dokonać (bez konieczności uzyskania akceptacji PFRON i aneksowania umowy) przesunięcia zaoszczędzonej kwoty na inną pozycję kosztu ujętą w tej samej lub innej kategorii kosztów, pod warunkiem, iż nie nastąpi zwiększenie tej pozycji kosztu o więcej niż 10% jej dotychczasowej wartości. Zmiany te nie mogą:
   1. skutkować zwiększeniem żadnej z pozycji kosztów ujętych w następujących kategoriach kosztów: „koszty osobowe personelu administracyjnego”, „koszty osobowe personelu merytorycznego”;
   2. przekraczać procentowych wartości kategorii kosztów wskazanych w rozdziale XVII niniejszych założeń.
2. Propozycje przesunięć kwot pomiędzy kosztami bieżącymi a kosztami inwestycyjnymi, wymagają zgody PFRON niezależnie od wartości tych przesunięć.
3. Ewentualne zwiększenie danej pozycji kosztu ujętej w jednej z następujących kategorii kosztów: „koszty osobowe personelu administracyjnego”, „koszty osobowe personelu merytorycznego” – może być dokonane jedynie po wprowadzeniu stosownych zmian do umowy (w formie aneksu).

[1]    por.: „Podstawowe fakty o organizacjach pozarządowych” raport z badania 2012, Stowarzyszenie Klon/Jawor, 2013