Student II - PFRON

Tekst jednolity programu "STUDENT II" zgodny z Uchwałą Rady Nadzorczej PFRON nr 19/2010 z dnia 09.09.2010 roku.

Wśród programów realizowanych przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, niezwykle istotną rolę pełnią tzw. „programy edukacyjne”, stanowiąc ważny element procesu rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych. Uruchomienie tych programów wynika z przekonania, iż najlepszym sposobem na przygotowanie osób niepełnosprawnych do konkurowania na otwartym rynku pracy jest umożliwienie im zdobycia wysokich kwalifikacji zawodowych. Obecnie zaledwie około 5% osób niepełnosprawnych posiada wykształcenie wyższe. Tak niski wskaźnik jest świadectwem rozpowszechnionej wśród osób niepełnosprawnych świadomości istnienia barier utrudniających im zdobycie wykształcenia oraz braku wiary w możliwość przełamania tych barier. Należy podkreślić, iż niski poziom wykształcenia wśród osób niepełnosprawnych przekłada się na wysokie bezrobocie, szczególnie długotrwałe (ok. 60% osób niepełnosprawnych, które są bezrobotne powyżej 12 miesięcy, posiada wykształcenie gimnazjalne i niższe). Jednocześnie dość niska stopa bezrobocia wśród osób z wykształceniem wyższym (ok. 5,4 %) wskazuje, iż wsparcie osób niepełnosprawnych w dążeniu do podnoszenia wykształcenia i kwalifikacji oznacza sukces w ich przyszłej aktywizacji zawodowej. Możliwość wykazania się właściwymi kwalifikacjami jest podstawowym kryterium do uzyskania zatrudnienia, zaś zatrudnienie dla osoby niepełnosprawnej, zgodnie z jej możliwościami i zainteresowaniami, to nie tylko sposób na polepszenie sytuacji ekonomicznej, ale także niezbędny warunek poczucia własnej wartości i integracji ze społeczeństwem. Celem programu „STUDENT II” jest wyrównanie szans w zdobyciu wykształcenia przez osoby niepełnosprawne oraz przygotowanie osób niepełnosprawnych, poprzez stałe podwyższanie kwalifikacji, do rywalizacji o zatrudnienie na otwartym rynku pracy. Program jest kontynuacją realizowanego przez PFRON (w latach 2002-2007) programu pn. „STUDENT – kształcenie ustawiczne osób niepełnosprawnych”. Od daty rozpoczęcia realizacji tego programu, pomocą finansową obejmowano coraz większą liczbę uczących się osób niepełnosprawnych. W 2002 roku dofinansowanie w ramach programu uzyskało 1.670 osób, natomiast w 2006 roku z pomocy przewidzianej w programie skorzystało ponad 10.000 osób. Łączne wydatki Funduszu na dofinansowanie kształcenia ustawicznego w ramach programu „STUDENT” w latach 2002-2007 przekroczą kwotę 100 mln zł.

Definicje pojęć

Ilekroć w niniejszym dokumencie jest mowa o:

1. programie – należy przez to rozumieć program „STUDENT II – kształcenie ustawiczne osób niepełnosprawnych”,
2. PFRON – należy przez to rozumieć Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych,
3. wnioskodawcy – należy przez to rozumieć wnioskującego o przyznanie pomocy finansowej w ramach programu,
4. beneficjencie pomocy – należy przez to rozumieć adresata programu, który uzyskał pomoc finansową w ramach programu,
5. szkole wyższej – należy przez to rozumieć publiczną lub niepubliczną szkołę wyższą utworzoną zgodnie z ustawą z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 164, poz. 1365, z późn. zm.), a także szkołę wyższą i wyższe seminarium duchowne prowadzone przez Kościół Katolicki lub inne kościoły i związki wyznaniowe,
6. szkole policealnej – należy przez to rozumieć publiczną lub niepubliczną szkołę policealną, utworzoną zgodnie z ustawą z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jednolity: Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.),
7. kolegium pracowników służb społecznych, kolegium nauczycielskim lub nauczycielskim kolegium języków obcych – należy przez to rozumieć kolegia utworzone zgodnie z ustawą z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jednolity: Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.),
8. studiach pierwszego stopnia, studiach drugiego stopnia, jednolitych studiach magisterskich – należy przez to rozumieć studia, o których mowa w ustawie z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 164, poz. 1365, z późn. zm.),
9. nauce w systemie stacjonarnym – należy przez to rozumieć naukę w systemie dziennym,
10. nauce w systemie niestacjonarnym – należy przez to rozumieć naukę w systemie wieczorowym, zaocznym lub eksternistycznym, w tym również za pośrednictwem Internetu,
11. najniższym wynagrodzeniu – należy przez to rozumieć wynagrodzenie, o którym mowa w art. 2 pkt 1) ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2008 r. Nr 14, poz. 92, z późn. zm.),
12. sprzęcie komputerowym – należy przez to rozumieć całość lub część fizycznego sprzętu komputerowego (hardware), takiego jak: procesor, pamięć komputerowa (z wyłączeniem pamięci przenośnej USB, dysków optycznych oraz dyskietek), drukarka, skaner, monitor, klawiatura, twardy dysk,
13. wspólnym gospodarstwie domowym – należy przez to rozumieć członków rodziny wnioskodawcy, zamieszkujących razem z wnioskodawcą w jednym lokalu mieszkalnym lub domu jednorodzinnym, faktycznie wspólnie utrzymujących się i mających wspólny budżet domowy,
14. rodzinie wnioskodawcy – należy przez to rozumieć, zgodnie z art. 6 pkt 14) ustawy z dnia z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362, z późn. zm.) osoby spokrewnione lub niespokrewnione pozostające w faktycznym związku, wspólnie zamieszkujące i gospodarujące, przy czym przez osoby niespokrewnione pozostające w faktycznym związku rozumie się osoby pozostające w związku w sensie prawnym,
15. dochodzie brutto – należy przez to rozumieć dochód stanowiący podstawę obliczenia podatku, o którym mowa w ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307), a w przypadku dochodu z pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym – dochód ustalony zgodnie z postanowieniami ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362, z późn. zm.),
16. wymagalnym zobowiązaniu – należy przez to rozumieć takie zobowiązanie, którego termin zapłaty upłynął,
17. ewaluacji programu – należy przez to rozumieć ocenę jakości, skuteczności i efektywności programu,
18. monitorowaniu – należy przez to rozumieć proces systematycznego zbierania i analizowania ilościowych i jakościowych informacji na temat programu w aspekcie finansowym i rzeczowym.

I. Nazwa programu STUDENT II – kształcenie ustawiczne osób niepełnosprawnych

II. Podstawa prawna programu Podstawą prawną uruchomienia i realizacji programu jest art. 47 ust. 1 pkt 4) lit. a) ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2008 r. Nr 14, poz. 92, z późn. zm.).

III. Cel programu

1. Celem strategicznym programu jest wyrównanie szans w zdobyciu wykształcenia przez osoby niepełnosprawne oraz przygotowanie osób niepełnosprawnych, poprzez stałe podwyższanie kwalifikacji, do rywalizacji o zatrudnienie na otwartym rynku pracy.
2. Celem operacyjnym programu jest stworzenie warunków mobilizujących osoby niepełnosprawne do kształcenia ustawicznego.

IV. Adresaci programu

1. Adresatami programu są osoby z orzeczonym znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności (lub orzeczeniem równoważnym), które są:
   1. studentami studiów pierwszego stopnia lub studentami studiów drugiego stopnia albo studentami jednolitych studiów magisterskich – prowadzonych przez szkoły wyższe,
   2. posiadaczami dyplomu ukończenia studiów wyższych kształcącymi się na studiach podyplomowych prowadzonych przez szkoły wyższe lub przez inne jednostki uprawnione do prowadzenia tych studiów na podstawie odrębnych przepisów,
   3. uczestnikami studiów doktoranckich prowadzonych przez szkoły wyższe lub przez inne jednostki uprawnione do prowadzenia tych studiów na podstawie odrębnych przepisów,
   4. słuchaczami kolegiów pracowników służb społecznych, kolegiów nauczycielskich lub nauczycielskich kolegiów języków obcych,
   5. uczniami szkół policealnych,
   6. studentami uczelni zagranicznych,
   7. studentami odbywającymi staż zawodowy za granicą w ramach programów Unii Europejskiej, pobierającymi naukę w systemie stacjonarnym lub systemie niestacjonarnym.
2. Adresatami programu są również osoby z orzeczonym znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności (lub orzeczeniem równoważnym), które mają wszczęty przewód doktorski, a nie są uczestnikami studiów, o których mowa w ust. 1 pkt 3), z zastrzeżeniem postanowień rozdziału V ust. 5.
3. Pomoc finansową w ramach programu mogą także uzyskać osoby z orzeczonym lekkim stopniem niepełnosprawności (lub orzeczeniem równoważnym), które spełniają łącznie następujące warunki:
   1. były uczestnikami programu posiadając znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności (lub orzeczenie równoważne),
   2. uzyskały orzeczenie o lekkim stopniu niepełnosprawności w trakcie uczestnictwa w programie, po zaliczeniu co najmniej pierwszego roku nauki, a w przypadku form kształcenia trwających jeden rok – co najmniej pierwszego semestru nauki.
4. W sytuacji, o której mowa w ust. 3, pomoc finansowa może zostać przyznana wyłącznie do czasu ukończenia przez wnioskodawcę nauki w ramach tej formy kształcenia w trakcie której nastąpiła zmiana stopnia niepełnosprawności na lekki.

V. Formy i zakres pomocy udzielanej w ramach programu

1. Pomoc finansowa w ramach programu udzielana jest w formie:
   1. dofinansowania kosztów nauki, zwanego dalej „dofinansowaniem”,
   2. (skreślony)
2. Przyznane w ramach programu dofinansowanie, może obejmować w szczególności następujące koszty związane z nauką pobieraną przez wnioskodawcę:
   1. opłaty za naukę (czesne),
   2. zakwaterowania – w przypadku nauki poza miejscem stałego zamieszkania,
   3. dojazdów,
   4. związane z dostępem do Internetu (instalacja i abonament),
   5. uczestnictwa w zajęciach mających na celu podniesienie sprawności fizycznej lub psychicznej,
   6. zakupu przedmiotów ułatwiających lub umożliwiających naukę, w tym zakupu programów komputerowych, pamięci przenośnej USB, dysków optycznych (np. CD) oraz dyskietek,
   7. wyjazdów organizowanych w ramach zajęć szkolnych, z zastrzeżeniem postanowień ust. 3-6.
3. W sytuacji, gdy wnioskodawca pobiera naukę równocześnie w ramach kilku form kształcenia, o których mowa w rozdziale IV programu, lub pobiera naukę na kilku kierunkach danej formy kształcenia, przy wyliczeniu wysokości dofinansowania uwzględnia się sumę opłat za naukę (czesne) na poszczególnych formach kształcenia lub poszczególnych kierunkach danej formy kształcenia.
4. W przypadku wnioskodawców będących beneficjentami programów Unii Europejskiej, studiujących w Polsce bądź za granicą lub odbywających staż za granicą, przyznane w ramach programu dofinansowanie może obejmować również wkład własny, wymagany zasadami programów Unii Europejskiej.
5. Wnioskodawcy, o których mowa w rozdziale IV ust. 2 programu mogą ubiegać się o przyznanie dofinansowania wyłącznie na pokrycie opłat za przeprowadzenie przewodu doktorskiego.
6. Wyklucza się możliwość dofinansowania w ramach programu kosztów zakupu sprzętu komputerowego.
7. Wnioskodawca, który:
   1. prowadzi wspólne gospodarstwo domowe z rodziną i którego średni miesięczny dochód brutto na jednego członka rodziny pozostającego we wspólnym gospodarstwie domowym: a) jest mniejszy lub równy 120% najniższego wynagrodzenia – może uzyskać w jednym półroczu dofinansowanie do maksymalnej wysokości pięciokrotności najniższego wynagrodzenia, b) jest większy niż 120% najniższego wynagrodzenia lecz nie przekracza 220% najniższego wynagrodzenia – może uzyskać w jednym półroczu dofinansowanie do maksymalnej wysokości czterokrotności najniższego wynagrodzenia, c) jest większy niż 220% najniższego wynagrodzenia – może uzyskać w jednym półroczu dofinansowanie do maksymalnej wysokości trzykrotności najniższego wynagrodzenia;
   2. jest osobą samodzielnie gospodarującą i którego średni miesięczny dochód brutto: a) jest mniejszy lub równy 150% najniższego wynagrodzenia – może uzyskać w jednym półroczu dofinansowanie do maksymalnej wysokości pięciokrotności najniższego wynagrodzenia, b) jest większy niż 150% najniższego wynagrodzenia lecz nie przekracza 250% najniższego wynagrodzenia – może uzyskać w jednym półroczu dofinansowanie do maksymalnej wysokości czterokrotności najniższego wynagrodzenia, c) jest większy niż 250% najniższego wynagrodzenia – może uzyskać w jednym półroczu dofinansowanie do maksymalnej wysokości trzykrotności najniższego wynagrodzenia, z zastrzeżeniem postanowień ust. 7a oraz 7b. 7a. W przypadku wnioskodawców, o których mowa w rozdziale IV ust. 2 programu, wysokość pomocy finansowej nie może przekroczyć 75% kosztów, o których mowa w ust. 5 oraz pięciokrotności najniższego wynagrodzenia. 7b. Wysokość dofinansowania udzielonego w jednym półroczu wnioskodawcy, który posiada osiągnięcia w nauce nie może przekroczyć:
      1. siedmioipółkrotności najniższego wynagrodzenia – w przypadku wnioskodawców, o których mowa w ust. 7 pkt 1 lit. a oraz pkt 2 lit. a,
      2. sześciokrotności najniższego wynagrodzenia – w przypadku wnioskodawców, o których mowa w ust. 7 pkt 1 lit. b oraz pkt 2 lit. b,
      3. czteroipółkrotności najniższego wynagrodzenia – w przypadku wnioskodawców, o których mowa w ust. 7 pkt 1 lit. c oraz pkt 2 lit. c.
8. (skreślony)
9. Dofinansowanie dla wnioskodawców, o których mowa w rozdziale IV ust. 1 programu, nie przysługuje w czasie trwania przerwy w nauce.
10. Dopuszcza się możliwość wypłaty dofinansowania w sytuacji powtarzania roku szkolnego lub akademickiego przez wnioskodawcę, z zastrzeżeniem, iż może to nastąpić jeden raz w ciągu trwania nauki, chyba że kolejne powtarzanie roku szkolnego lub akademickiego przez wnioskodawcę następuje z przyczyn od niego niezależnych (np. stan zdrowia). 10a. W sytuacji, gdy w wyniku zmiany kierunku nauki wnioskodawca ponownie rozpoczyna pierwszy semestr nauki na danej formie kształcenia, dofinansowanie w ramach programu może zostać przyznane dopiero od semestru, który nie był objęty dofinansowaniem na poprzednim kierunku nauki, chyba że konieczność zmiany kierunku nauki wystąpiła z przyczyn niezależnych od wnioskodawcy (np. stan zdrowia), wówczas dofinansowanie może zostać przyznane od pierwszego semestru. Powyższe postanowienia stosuje się odpowiednio w sytuacji, gdy wnioskodawca po przerwaniu nauki na danej formie kształcenia rozpoczyna naukę na pierwszym semestrze innej formy kształcenia.
11. Wysokość udzielonego dofinansowania, uzależniona jest od sytuacji majątkowej wnioskodawcy, stopnia niepełnosprawności, wysokości opłaty za naukę (czesnego), sposobu prowadzenia gospodarstwa domowego (samodzielnie czy wspólnie z rodziną) oraz od wyników w nauce. Sposób wyliczania wysokości dofinansowania, w tym kryteria przyznawania dofinansowania dla osób posiadających osiągnięcia w nauce określają procedury realizacji programu.
12. (skreślony)
13. (skreślony)
14. (skreślony)
15. (skreślony).

VI. Warunki uczestnictwa w programie

1. Warunkiem uczestnictwa w programie jest:
   1. posiadanie orzeczenia o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności (lub orzeczenia równoważnego), z zastrzeżeniem postanowień rozdziału IV ust. 3,
   2. przedłożenie dokumentu potwierdzającego rozpoczęcie lub kontynuowanie nauki, a w przypadku wnioskodawców, o których mowa w rozdziale IV ust. 2 programu, dokumentu potwierdzającego wszczęcie przewodu doktorskiego.
2. W programie nie mogą uczestniczyć osoby:
   1. (skreślony)
   2. które posiadają wymagalne zobowiązania wobec PFRON,
   3. które w przeszłości, były stroną umowy zawartej z PFRON i rozwiązanej z przyczyn leżących po ich stronie – wykluczenie obowiązuje w ciągu 3 lat, licząc od końca roku, w którym wygasło zobowiązanie wobec PFRON.
3. (skreślony)
4. Każdorazowo przed podjęciem przez PFRON decyzji o przyznaniu pomocy finansowej w ramach programu, wnioskodawca zobowiązany jest do przedkładania dokumentu potwierdzającego rozpoczęcie lub kontynuację nauki oraz oświadczenia o wysokości średnich miesięcznych dochodów brutto w przeliczeniu na jednego członka rodziny pozostającego we wspólnym gospodarstwie domowym.

VII. Zasięg i czas trwania programu

1. Program będzie realizowany na terenie całego kraju od dnia 1 stycznia 2008 roku.
2. Data zakończenia programu ustalona zostanie przez Radę Nadzorczą PFRON na podstawie odrębnej uchwały.

VIII. Promocja programu PFRON przygotuje materiał informacyjny o programie, który zostanie przekazany Oddziałom PFRON celem rozpowszechniania w szkołach średnich i wyższych oraz w środkach masowego przekazu.

IX. Źródła finansowania programu

1. Budżet programu tworzony jest ze środków będących w dyspozycji PFRON.
2. Wysokość środków finansowych na realizację programu ustalana jest corocznie w planie finansowym PFRON.
3. W ramach środków przeznaczonych na realizację programu możliwe jest sfinansowanie wydatków na promocję programu oraz wydatków na przeprowadzenie ewaluacji programu.
4. Na realizację przedsięwzięć, o których mowa w ust. 3 przeznacza się rocznie nie więcej niż 1% środków przewidzianych na realizację programu w danym roku. Środki te pozostają w dyspozycji Zarządu PFRON.

X. Realizatorzy programu

1. Do zadań Zarządu PFRON należy:
   1. zatwierdzenie procedur realizacji programu,
   2. podział środków finansowych przewidzianych w planie finansowym PFRON i przyznawanie Oddziałom PFRON limitów środków finansowych na realizację programu,
   3. wnoszenie do Rady Nadzorczej PFRON projektów modyfikacji programu.
2. (skreślony)
3. Do zadań Oddziałów PFRON należy postępowanie zgodnie z zakresem określonym w procedurach realizacji programu, w tym przede wszystkim:
   1. weryfikacja formalna i merytoryczna wniosków o dofinansowanie,
   2. obsługa finansowa beneficjentów pomocy,
   3. monitorowanie prawidłowości wykorzystania środków PFRON.
4. Do zadań Biura PFRON należy:
   1. (skreślony)
   2. zarządzenie programem,
   3. monitorowanie programu,
   4. okresowa i końcowa ewaluacja programu.

XI. Tryb postępowania

1. Wnioski o dofinansowanie składane są w Oddziałach PFRON właściwych terytorialnie dla siedziby placówki, w której rozpoczyna lub kontynuuje naukę wnioskodawca lub dla siedziby zamiejscowej jednostki organizacyjnej tej placówki (podstawowa jednostka organizacyjna, filia lub zamiejscowy ośrodek dydaktyczny) – na specjalnie opracowanym dla potrzeb programu formularzu.
2. (skreślony)
3. Wnioskodawcy, będący studentami uczelni zagranicznych, składają wnioski o dofinansowanie w Oddziale Mazowieckim PFRON.
4. Tryb przyjmowania, rozpatrywania i realizacji wniosków o dofinansowanie a także system monitorowania i zasady ewaluacji programu zawarte są w procedurach realizacji programu.
5. Procedury realizacji programu są integralną częścią programu. PFRON zapewni ogólnodostępność procedur realizacji programu.